Acetaldehyde (CH3CHO) เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่มีสูตรเคมีง่ายๆ แต่กลับมีความสำคัญอย่างมากในอุตสาหกรรมเคมี มีชื่อเล่นว่า “aldehyde ตัวแรก” เนื่องจากเป็น aldehyde ที่เล็กที่สุด
Acetaldehyde นั้นเป็นของเหลวใสไม่มีสีและมีกลิ่นฉุนคล้ายแอปเปิ้ลเน่า (อย่าตกใจนะ! กลิ่นนี้จะหายไปเมื่อ Acetaldehyde ถูกแปลงเป็นสารอื่น) ซึ่งจุดเดือดอยู่ที่ 20.2 °C ทำให้มันระเหยได้ง่ายในอุณหภูมิห้อง
Acetaldehyde มีความสามารถในการทำปฏิกิริยากับสารอื่นๆ ได้หลากหลาย จึงถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมมากมาย
Acetaldehyde: คุณสมบัติและลักษณะที่โดดเด่น
1. การละลาย: Acetaldehyde ละลายได้ดีในน้ำ และในตัวทำละลายอินทรีย์อย่างเอทานอล (ethanol) 2. ความเป็นกรดและเบส: Acetaldehyde เป็นสารที่มีฤทธิ์อ่อนๆ ซึ่งหมายความว่ามันสามารถบริจาคโปรตอน (proton) ได้
การใช้งาน Acetaldehyde ในอุตสาหกรรม
Acetaldehyde เป็นสารตั้งต้นที่สำคัญสำหรับการผลิต:
- แอลกอฮอล์: Acetaldehyde สามารถถูกไฮโดรจีนีเซชั่น (hydrogenation) เพื่อให้ได้เอทานอล ซึ่งเป็นเชื้อเพลิงทางเลือกและตัวทำละลายที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย
- กรดอะซิติก: Acetaldehyde สามารถถูกออกซิไดซ์ (oxidize) เพื่อให้ได้กรดอะซิติก ซึ่งเป็นสารเคมีที่ใช้ในอาหาร ยา และอุตสาหกรรมต่างๆ
Acetaldehyde ยังใช้ในการผลิต:
- พลาสติก: เช่น PET (Polyethylene terephthalate) ซึ่งใช้ทำขวดน้ำ โปลิเอทิลีนไตรเมธิเลน (PET)
- ยางสังเคราะห์: Acetaldehyde สามารถถูกนำมาใช้ในการสร้างยางสังเคราะห์ที่มีคุณสมบัติพิเศษ
การผลิต Acetaldehyde: จาก Crude Oil ไปยังสารเคมีที่สำคัญ
Acetaldehyde มักถูกผลิตจากメタノール (methanol) ผ่านกระบวนการออกซิเดชั่นโดยใช้ตัวเร่งปฏิกิริยา
ขั้นตอน:
-
Methanol Oxidation: Methanol จะถูกสัมผัสกับอากาศร้อนในที่ที่มีตัวเร่งปฏิกิริยา (catalysts) เช่น เงิน (Silver), ทองแดง (Copper) หรือออกไซด์ของโมลิบดินัม (Molybdenum oxide).
-
Reaction: การเกิดปฏิกิริยาจะทำให้อะตอมของออกซิเจนในอากาศถูกเพิ่มเข้าไปในโมเลกุล methanol และ
-
Acetaldehyde Formation: Acetaldehyde จะถูกสร้างขึ้นเป็นผลจากการเกิดปฏิกิริยานี้
ความปลอดภัยในการใช้งาน Acetaldehyde:
Acetaldehyde เป็นสารที่ระคายเคืองต่อผิวหนังและเยื่อเมือก ดังนั้นจึงควรปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยขั้นพื้นฐาน เช่น การสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE) และการทำงานในบริเวณที่มีการระบายอากาศที่ดี
Acetaldehyde: สารเคมีที่ช่วยสร้างโลกในอนาคต
Acetaldehyde ถือได้ว่าเป็นสารตั้งต้นที่สำคัญและมีความยืดหยุ่นสูง ซึ่งถูกนำมาใช้ในการผลิตวัสดุต่างๆ ที่จำเป็นต่อชีวิตประจำวันของเรา แม้จะมีกลิ่นที่แปลกไปจาก aldehyde ตัวอื่นๆ แต่ Acetaldehyde ก็มีอนาคตที่สดใส และจะยังคงมีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมเคมีต่อไป
ตารางเปรียบเทียบ Acetaldehyde กับ Aldehydes อื่น
Aldehyde | สูตรเคมี | จุดเดือด (°C) | กลิ่น |
---|---|---|---|
Acetaldehyde | CH3CHO | 20.2 | ฉุนคล้ายแอปเปิ้ลเน่า |
Formaldehyde | HCHO | -19.5 | ฉุน แสบจมูก |
Propionaldehyde | C2H5CHO | 48.6 | คล้ายหัวหอม |