Polyhydroxyalkanoates หรือ PHA เป็นกลุ่มของ polyesters ที่ถูกสังเคราะห์โดยจุลินทรีย์ต่างๆ เช่น แบคทีเรีย และ Archaea พวกมันเป็น biopolymers ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ซึ่งหมายความว่าสามารถย่อยสลายได้ในสภาพแวดล้อม จึงได้รับความสนใจอย่างมากจากนักวิจัยและอุตสาหกรรมต่างๆ
PHA มีคุณสมบัติที่โดดเด่นหลายประการ:
- Biodegradability: เป็นข้อดีที่สำคัญที่สุดของ PHA เนื่องจากสามารถย่อยสลายเป็นสารประกอบที่ไม่เป็นพิษในธรรมชาติ ทำให้เป็นทางเลือกที่ยั่งยืนสำหรับพลาสติกสังเคราะห์แบบดั้งเดิม
- Biocompatibility: PHA แสดงความเข้ากันได้สูงกับเนื้อเยื่อของมนุษย์ ซึ่งทำให้เหมาะสมอย่างยิ่งสำหรับการใช้งานในอุตสาหกรรมชีวแพทย์ เช่น การสร้าง scaffolds สำหรับ 조직 재생, drug delivery systems และ prosthetics
PHA: ประเภทและคุณสมบัติที่หลากหลาย
PHA มีหลายชนิด แต่ละชนิดมีโครงสร้างโมเลกุลและสมบัติที่แตกต่างกันไป อันที่จริง PHA นั้นสามารถแบ่งออกได้เป็นกลุ่มย่อยหลักๆ
-
Short-chain length PHAs (scl-PHAs):
เช่น polyhydroxybutyrate (PHB) และ poly(3-hydroxybutyrate-co-3-hydroxyvalerate) (PHBV) มีความแข็งแรงสูงและทนต่อการแตกหัก -
Medium-chain length PHAs (mcl-PHAs): เช่น poly(3-hydroxyoctanoate) (PHO) และ poly(3-hydroxyhexanoate) (PHH) มีความยืดหยุ่นมากกว่า scl-PHAs และเหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการความเหนียว
ประเภท PHA | คุณสมบัติเด่น | การใช้งาน |
---|---|---|
PHB | แข็งแรง ทนต่อการแตกหัก | บรรจุภัณฑ์ทางชีวภาพ, scaffold สำหรับ 조직 재생 |
PHBV | ยืดหยุ่นกว่า PHB | โครงสร้าง scaffold ที่มีความยืดหยุ่น |
PHO | ความเหนียวสูง | อุปกรณ์ทางการแพทย์ |
PHH | ทนต่อความร้อน | ฟิล์มชีวภาพ |
การผลิต PHA: จากจุลินทรีย์สู่ผลิตภัณฑ์
กระบวนการผลิต PHA โดยทั่วไปประกอบด้วยสองขั้นตอนหลัก:
- Fermentation: จุลินทรีย์ เช่น Cupriavidus necator หรือ Ralstonia eutropha จะถูกเพาะเลี้ยงในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม (เช่น อุณหภูมิ, pH) และได้รับสารตั้งต้น เช่น น้ำตาล, กรดไขมัน หรือglycerol
จุลินทรีย์เหล่านี้จะสังเคราะห์ PHA เป็น reserve food source ภายในเซลล์ของพวกมัน 2. Extraction and Purification: หลังจากการหมัก PHA จะถูกแยกออกจากเซลล์จุลินทรีย์และทำความสะอาด เพื่อกำจัดสิ่งเจือปน
PHA: อนาคตที่สว่างไสว
PHA ถือเป็น biomaterial ที่มีศักยภาพสูง เนื่องจากความสามารถในการย่อยสลายได้ในธรรมชาติ และความเข้ากันได้กับเนื้อเยื่อของมนุษย์
การวิจัยและพัฒนา PHA กำลังดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิต, ลดต้นทุน และสร้างPHA ที่มีคุณสมบัติใหม่ๆ นอกจากนี้ ยังมีการศึกษาเกี่ยวกับการใช้งาน PHA ในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น:
- Packaging: การสร้างบรรจุภัณฑ์ชีวภาพที่ย่อยสลายได้
- Agriculture: การสร้าง mulches ที่ปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม และ fertilizer release systems
Pharmaceuticals and Cosmetics: การพัฒนา drug delivery systems, scaffold สำหรับ 조직 재생 และ biocompatible cosmetics
PHA เป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของการใช้ชีวเทคโนโลยีเพื่อสร้างวัสดุใหม่ๆ ที่มีความยั่งยืนและมีประโยชน์ PHA มีศักยภาพที่จะเปลี่ยนแปลงอุตสาหกรรมต่างๆ และช่วยสร้างโลกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น